مزایای بورس کالا قابل قیاس با بازارهای غیرمتشکل نیست
به اعتقاد شاپور محمدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار سه گروه مقابل فعالیت بورس کالا مقاومت می‌کنند، گروه اول منتقدان، کسانی هستند که به علت عادت به گریز از تغییر، منتقد معاملات در بورس هستند چراکه این بورس اصلاحات اساسی و ساختاری در بازار به وجود آورده است. وی گروه دوم را کسانی می‌داند که رقابت و شفافیت موجود در معاملات بورس کالا، منافعشان را محدود کرده و آنان ترجیح می‌دهند خارج از ضوابط موجود فعالیت کنند. محمدی گروه سوم را افرادی قلمداد می‌کند که به دلیل ناآشنایی با مزیت‌ها و سازوکار بورس کالا به انتقاد از آن می‌پردازند و در قبال فعالیت‌های توسعه‌ای آن مقاومت می‌کنند.
به گزارش «کالاخبر»، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تاکید می‌کند که کارآمدی بورس‌ها به‌یقین از بازارهای غیرمتشکل بیشتر است و بر همین اساس، شفافیت و کارآمدی بورس کالا و انرژی بدون شک بیشتر از بازارهای دیگر بوده و به‌طورکلی، اشکالات احتمالی در بورس در قیاس با بازارهای رقیب، به‌مراتب کمتر است. گفت‌وگو با رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار را در ادامه می‌خوانید.
همواره تاکید داشته‌اید بورس کلید حل مشکلات اقتصادی کشور است؛ اما بعضا شاهد برخی مقاومت‌ها در مسیر توسعه بورس کالا و انرژی هستیم و حتی در برخی مواقع این مقاومت‌ها به سطح مسوولان نیز رسیده است. چه عواملی را ریشه این مقاومت‌ها می‌دانید؟
به‌طور طبیعی بسیاری از کالاها در بازارهای سنتی معامله می‌شوند و وقتی بازار مدرنی از جنس بورس تشکیل می‌شود، نوعی دوگانگی به وجود می‌آید. از سویی، عده‌ای به بازار سنتی عادت کرده‌اند و از سوی دیگر، بازار مدرنی مثل بورس کالا یا انرژی، اصلاحات و تغییرات ساختاری و عمده‌ای را در مبادلات ایجاد می‌کنند که به این ترتیب وجود این مقاومت‌ها طبیعی است. همچنین ممکن است برخی مقامات به مطالبات گروهی از فعالان بازارهای سنتی اهمیت بدهند و حامی تداوم کار در بازار سنتی شوند.
آیا بورس‌های کالایی را عاری از اشکال می‌دانید؟
ما نمی‌گوییم بورس هیچ ایرادی ندارد، ممکن است اشکالاتی هم وجود داشته باشد اما حتما شفاف‌تر و سالم‌تر از بقیه بازارهاست و در قیاس با کارکرد سایر بازارها حتما اشکالات کمتری دارد. در این شرایط طبیعی است که عده‌ای اشکالات کوچک را بزرگ جلوه دهند تا بازار شفاف و مدرن در مقایسه با بازار سنتی، ناکارآمد به نظر برسد. اینجاست که باید منصفانه قضاوت کردن معیار همه باشد. این نکته را نباید از نظر دور داشت که اشکالات احتمالی بورس در سایر بازارها به شکل گسترده‌تری وجود دارد و بارها اعلام شده است که بورس‌ها خود به استقبال رفع هر گونه مشکلی می‌روند.
به اعتقاد شما افرادی که در مقابل توسعه بورس کالا مقاومت می‌کنند چه گروه‌هایی هستند؟
خوش‌بینانه‌ترین برداشت از منتقدان آن است که بگوییم آنان به علت سال‌ها عادت به روش‌های خاص معامله به سختی تغییرات حاصل از معاملات بورس کالا را برمی‌تابند. اما ممکن است منافع عده‌ای هم درگیر باشد. در بخش دیگر نیز این واقعیت را نمی‌توان انکار کرد که بخشی از این مقاومت‌ها ناشی از ناآشنایی عده‌ای با سازوکار و مزیت‌های بورس کالا باشد. پس هر سه گروه در شکل‌گیری مقاومت علیه بورس کالا تاثیرگذارند؛ عده‌ای که تغییر برایشان سخت است، عده‌ای که فعالیت غیررقابتی و بدون نظارت در خارج از بورس منافعی برای آنان دارد و سوم، افرادی که آشنایی اندکی نسبت به مزیت‌ها و دستاوردهای بورس کالا دارند.
در کنار این سه گروه شاید لازم باشد بر ضرورت تقویت بازار سرمایه هم به‌عنوان نکته چهارم تاکید کنیم. ما وظیفه داریم اطلاع‌رسانی خود را تقویت کنیم تا کارشناسان همه ابعاد مساله را تحلیل کنند. گاهی افراد در تحلیل‌های خود واقعیت را می‌گویند اما تنها گوشه‌ای از واقعیت را می‌گویند و عده‌ای دیگر به بخش دیگر و متفاوتی اشاره می‌کنند و درنتیجه اختلاف‌نظر شکل می‌گیرد. اگر همه ابعاد موضوعات اطلاع‌رسانی شوند، شاید از دامنه اختلاف‌ها و شکاف‌ها کاسته شود.
مدتی پیش وزیر نفت گفت «در عرضه‌های قبلی نفت در بورس انرژی، خودمان به خریداران اعلام کردیم که از بورس انرژی نفت خام را خریداری کنند، اما از این به بعد می‌گوییم از این بازار خریداری نکنند». آیا نگاه برخی دولتمردان ما به بورس را انتقادی یا نا‌همراه می‌دانید؟
سابقه بورس ما ۵۰ سال است. برخی از بورس‌های دنیا ۲۰۰ سال و بیشتر سابقه دارند و به این ترتیب بورس انرژی و کالا (با تجربه‌ای محدود) برای جا افتادن و اثبات ظرفیت‌های کامل خود در اقتصاد نیاز به زمان دارند. البته برخی عنوان می‌کنند چرا بورس مشتری‌یابی (بازاریابی) نمی‌کند؟ درباره ایده بازاریابی باید یادآور شد بورس‌ها عموما توسعه‌دهنده بازار هستند و ماموریت‌شان یافتن مشتری نیست. زیرا اگر دنبال یافتن مشتری بروند از ماموریت اصلی‌شان یعنی ایفای نقش داور بی‌طرف و منصف منحرف می‌شوند.
در واقع بازاریابی با اصول حرفه‌ای و ماهیت بورس، سازگار نیست و ناظر مجاز نیست مشتری پیدا کند. وظیفه بورس فراهم کردن ابزار انجام معاملات آزاد، رقابتی و شفاف و توسعه نهادهای مالی است. در این بین پیدا کردن مشتری نه‌فقط در زمره وظایف بورس نیست بلکه عامل انحراف از ماموریت‌های اصلی است.باید تاکید کنم، شفافیت در بورس کالا و انرژی حتما بیشتر از بازارهای دیگر است. کارآمدی بورس‌ها حتما از بازارهای غیرمتشکل بیشتر است. بورس‌ها یک بستر برای معاملات هستند و در واقع بورس‌های کالا غیر از بازار شفاف و رقابتی چه تعریفی دارند که کسی بخواهد مقابل آن بایستد؟ تفاوت اصلی بورس با بازارهای دیگر شفافیت است.
آینده بورس کالا و انرژی را چگونه می‌بینید؟
من به بورس‌های کالا و انرژی بسیار خوش‌بین هستم ولی باید حوصله لازم را به خرج داد، به‌طوری که در آینده شاهد رشد سهم این بورس‌ها در اقتصاد کشور خواهیم بود. اما درخصوص بحث عرضه نفت در بورس انرژی، این اراده در وزارت نفت احساس می‌شود چراکه هم وزیر نفت و هم مجلس در این راستا کمک‌های زیادی کرده‌اند.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات