عبور از بحران با «همیار»
دنیای اقتصاد - امیر‌محمد بختیاری : بازار سرمایه دو روز ابتدایی هفته جاری را در شرایطی با افزایش ارتفاع نماگر اصلی آغاز کرده که همچنان سایه سنگین ریسکهای سیستماتیک بر روند معاملات بازار جاری است. پس از کشوقوسهای فراوان روند متعادلی در برخی نمادها مشاهده می‌شود. صندوق‌های اهرمی که روز شنبه با حمایت‌‌‌های مقطعی جان گرفته بودند، کماکان با چالشهایی روبه‌رو هستند. گزارش‌‌‌های مالی شرکت‌ها نیز تحت‌‌‌تاثیر تنش‌‌‌های اخیر بودند و به نظر نمی‌رسد چندان محرک رشد بازار شوند. بااینوجود طرح بیمه سهام موضوعی است که در گرداب نوسانات، به‌‌‌عنوان یک ابزار حمایتی پیش روی سهامداران قرار گرفته است. این طرح که به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد تا پرتفوی خود را تا سقف ۵۰۰ میلیون تومان با سود سالانه ۲۰درصد بیمه کنند در شرایط فعلی مطرح شده است. به نظر می‌رسد این طرح می‌تواند تا حدودی ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش دهد، بهویژه در بازاری که با چالشهایی مثل ریسکهای سیستماتیک و تنش‌‌‌های منطقه‌‌‌ای دستوپنجه نرم می‌کند. البته استفاده از این طرح به استراتژی هر سرمایه‌گذار بستگی دارد؛ از سوی دیگر اقتصاددانان این پرسش را مطرح می‌کنند که در برهه حساس کنونی چنین اقداماتی چه اثری بر اقتصاد خواهند داشت؟ سه فعال بازار سرمایه به این سوال پاسخ می دهند.
عبور از بحران با «همیار»
علی بهشتی‌روی، کارشناس بازار سرمایه، در خصوص وضعیت روز گذشته بازار عنوان کرد: در بررسی تابلوی معاملات پس از پایان ساعات معاملاتی سبزپوشی شاخص کل و سرخ‌‌‌پوشی شاخص کل هموزن نشاندهنده آن است که بازار به‌‌‌صورت یکپارچه و یک‌‌‌دست مثبت نبوده و رشد شاخص کل به طور عمده به دلیل عملکرد مثبت سهام شاخص‌ساز بوده است. در این میان صندوق‌های اهرمی نیز که در مقاطعی با حمایت‌‌‌های مقطعی و کوتاهمدت، وضعیت بهتری پیدا کرده بودند، بار دیگر با چالشهایی مواجه شدند.
این موضوع نشاندهنده آن است که حمایت‌‌‌های مقطعی نتوانست پایداری لازم را به این صندوق‌ها بازگردانند. به نظر می‌رسد که پیش‌بینی و برنامه‌‌‌ریزی دقیق‌‌‌تری از سوی نهادهای ناظر و فعالان بازار برای جلوگیری از چنین نوساناتی لازم بود تا از بروز شرایط نامطلوب کنونی پیشگیری شود. در این میان گزارش‌‌‌های اخیر شرکت‌ها نیز تحت‌‌‌تاثیر عوامل متعددی از جمله جنگ 12روزه، و ریسکهای سیستماتیک قرار گرفتند. این عوامل موجب شده که گزارش‌‌‌های مالی شرکت‌ها چندان امیدوارکننده نباشند. از منظر تحلیل بنیادی به نظر نمی‌رسد که در آینده نزدیک، گزارش‌‌‌های مالی شرکت‌ها بتوانند انگیزه کافی برای رشد و توسعه بازار فراهم کنند.
بهشتی‌روی در ادامه افزود: با توجه به شرایط کنونی، به نظر می‌رسد بازار سرمایه نیازمند یک دوره اصلاحی است. این اصلاح می‌تواند به تثبیت قیمت‌ها و ایجاد تعادل در معاملات کمک کند. ورود بازیگران حقوقی و تزریق منابع جدید به بازار نیز از جمله اقداماتی است که می‌تواند به بهبود شرایط کمک کند. در صورت تحقق این اقدامات، بازار می‌تواند در میان‌‌‌مدت و بلندمدت شاهد وضعیت پایداتری باشد که به سودآوری سهامداران فعلی و جذب سهامداران جدید منجر شود.
بهشتی‌روی در خصوص طرح بیمه سهام و اوراق تبعی گفت: یکی از راهکارهای پیشنهادی برای حمایت از سهامداران، انتشار اوراق تبعی در قالب طرح بیمه سهام است. بر اساس این طرح، سهامداران می‌توانند پرتفوی خود را تا سقف 500میلیون تومان با نرخ سود سالانه 20درصد بیمه کنند. این به این معناست که ارزش پرتفوی بیمه‌‌‌شده در پایان دوره، به 600میلیون تومان افزایش خواهد یافت. در صورتی که ارزش پرتفوی در زمان سررسید کمتر از این میزان باشد، مابه‌‌‌التفاوت آن به سهامدار پرداخت خواهد شد.
اما نکته کلیدی این است که این بیمه تنها در صورتی معتبر است که سهامدار هیچ بخشی از سهام خود را در طول دوره بیمه‌‌‌نامه به فروش نرساند. حتی فروش و خرید مجدد سهام در یک روز نیز باعث ابطال این بیمه خواهد شد. در این بین اگرچه طرح بیمه سهام می‌تواند به‌‌‌عنوان یک ابزار حمایتی برای کاهش ریسک سهامداران مورد توجه قرار گیرد، اما برخی از سرمایه‌گذاران ممکن است نرخ سود 20درصدی را چندان جذاب ندانند. این گروه از سرمایه‌گذاران ممکن است معتقد باشند که با سرمایه‌گذاری در ابزارهای مالی با درآمد ثابت یا سایر فرصت‌‌‌های سرمایه‌گذاری، بتوانند بازدهی مشابه یا حتی بالاتری کسب کنند.
در نهایت، تصمیم‌گیری در مورد استفاده از این طرح به استراتژی و اهداف هر سرمایه‌گذار بستگی دارد. بنابراین بازار سرمایه در‌حال حاضر با چالش‌‌‌های متعددی از جمله تناقض در شاخص‌‌‌ها، ضعف در عملکرد صندوق‌های اهرمی، تاثیرات منفی عوامل سیاسی و ریسکهای سیستماتیک مواجه است. در این شرایط، ورود منابع جدید و اجرای طرح‌‌‌هایی مانند بیمه سهام می‌توانند به بهبود شرایط کمک کنند.
نجمه نیک‌طبع، کارشناس بازار سرمایه، پیرامون وضعیت بازار اظهار کرد: روز یکشنبه شاخص کل بورس با رشد 1.12درصدی، نشاندهنده تحرکات قابل‌‌‌توجه حقوقی‌‌‌ها در بازار سرمایه بود. بااین‌‌‌حال، شاخص هموزن نتوانست همگام با شاخص کل حرکت کند و روندی نزولی را تجربه کرد. در ادامه روند روزهای اخیر، روز یکشنبه نیز باوجود رشد شاخص کل، خروج پول حقیقی از بازار رخ داد. این امر نشاندهنده تداوم تبعات بسته‌‌‌بودن بازار و صف‌‌‌های فروش پی‌‌‌در‌‌‌پی روزهای اخیر است.
سهامداران، با هدف حفظ نقدشوندگی سرمایه خود، خروج نقدینگی از بورس را ترجیح می‌دهند. وضعیت منفی شاخص هموزن حاکی از آن است که نمادهای کوچک و متوسط همچنان در شرایط نامطلوبی به سر می‌‌‌برند و روند منفی این سهام ادامه دارد. اگرچه بازار در دو روز اخیر شاهد رشد شاخص کل بوده، اما رفتار سهامداران حقیقی نشاندهنده تمایل آنها به خروج از بازار در شرایط کنونی است. حمایت حقوقی‌‌‌ها از بازار سرمایه با خرید در کف‌‌‌های قیمتی و نقاط کلیدی، تنها به جمع‌‌‌شدن صف‌‌‌های فروش برخی سهام بزرگ و رشد شاخص کل منجر شد.
نیک‌طبع در ادامه گفت: گزارش‌‌‌های منتشرشده در سامانه کدال نشان می‌دهد که برخی شرکت‌ها در خردادماه سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش سطح درآمد را تجربه کردند. در شرایط عادی و متعادل بازار، چنین گزارش‌‌‌ها و صورت‌های مالی مثبتی می‌توانند به رشد میان‌‌‌مدت سهام منجر شوند. اما در‌حال‌حاضر، سطح احتیاط سهامداران در تحلیل و خریدوفروش سهام افزایش‌‌‌یافته و این احتیاط در معاملات روزهای اخیر به‌‌‌وضوح قابل‌‌‌مشاهده است. باید عنوان کرد سهامداران، باتوجه‌‌‌به تجربه هفته‌‌‌های گذشته، نگران نقدشوندگی و کاهش ارزش سرمایه خود در سایه تنش‌‌‌ها و افزایش تورم هستند. در این میان، ماهیت اهرمی صندوق‌های اهرمی که در شرایط صعودی سود بیشتر و در شرایط نزولی زیان بیشتری نسبت به بازار ایجاد می‌کنند، ریسک بالایی را به همراه دارد. ازاین‌‌‌رو، توصیه می‌شود سهامداران در شرایط نزولی و پرریسک کنونی، نه‌‌‌تنها از سرمایه‌گذاری در صندوق‌های اهرمی پرهیز کنند، بلکه در اخذ اعتبار از کارگزاری‌‌‌ها نیز محتاط باشند.
نیک‌طبع در پایان گفت: بورس هر کشور، آینه‌‌‌ای از وضعیت اقتصادی آن است و بدیهی است که کاهش تنش‌‌‌های منطقه‌‌‌ای و ریسکهای بین‌المللی می‌تواند به پتانسیل رشد بازار بورس منجر شود. با نگاهی به روزهای آینده، انتظار می‌رود بازار از محدوده کنونی شاخص کل تا محدوده ۲میلیون و ۹۰۰هزار واحدی نوسانات مثبتی را تجربه کند. این امر می‌تواند تحت‌‌‌تاثیر اخبار مساعد در گروه خودرویی باشد. بااین‌‌‌حال، پس از این نوسان صعودی، احتمال ادامه روند نزولی تا محدوده ۲میلیون و ۵۰۰هزار واحدی وجود دارد که می‌تواند فرصتی مناسب برای خرید سهام باشد. از طرفی برای کسانی که دیدگاه محتاطانه نسبت به بازار سرمایه پیدا کردند، در شرایط پر ریسک و بدون ثبات، استفاده از اوراق تبعی می‌تواند موجب جلب اعتماد و کاهش هیجان فروش شود.
هاتف شاملو، کارشناس بازار سرمایه روند بازار را اینگونه تحلیل کرد:در روزهای اخیر با وجود رشد شاخص کل اما شاخص هموزن نتواست به حرکت خود در مسیر نزولی پایان دهد. در این میان برخی از نمادهای بزرگ با رشد محدود روبه‌رو شدند این در حالی است که برخی از نمادهای کوچک و متوسط ریزش حدود 20درصدی را بعد از بازگشایی بورس تجربه کردند این موضوع نشاندهنده پیشروی ترس سهامداران برای کاهش دارایی‌‌‌هایشان محسوب می‌شود. شاید به همین دلیل باشد که اخیرا شاهد حمایت‌‌‌هایی از سوی سیاستگذار از بازار سهام بودیم. از تزریق پول به صندوق تثبیت گرفته تا بیمه پرتفوی سهامداران. مقرر شده تا بورس تهران با انتشار اوراق اختیار فروش تبعی موسوم به «اوراق همیار»، پرتفوی سهامداران خرد را بیمه کند.
هدف این اوراق، ایجاد پوشش ریسک برای سرمایه‌گذاران خرد است که از قدرت مالی یا دانش کافی برای مدیریت نوسانات بازار برخوردار نیستند. بر اساس اطلاعیه شرکت بورس، سبد پایه برای این بیمه‌‌‌نامه با ارزش سبد سهام در تاریخ ۱۷تیرماه برابر است. به این صورت که سرمایه‌گذاران می‌توانند با خرید یک واحد از این اوراق به قیمت ۱ریال، تضمینی تا سقف ۲۰درصد بالاتر از ارزش سبد خود در آن تاریخ دریافت کنند؛ این امر مشروط بر این است که سهامداران سبد خود را تا تاریخ ۱۶تیرماه سال آینده بدون تغییر نگه دارند. این تصمیم در گام نخست می‌تواند تاحدودی از بار روانی منفی حاکم بر معاملات بکاهد. به‌خصوص اینکه معامله‌گران به دلیل ریسکهای حاکم وضعیت متغیرهای اثرگذار بر روند بورس، از ورود به بازارهای پرریسک پرهیز می‌کنند. آنچه مسلم است اینکه حمایتها در صورتی که موقتی باشد به مرور اثرگذاری خود را از دست داد. کمااینکه تاخیر در اجرای برخی حمایتها بعد از بازگشایی بازار، این سیگنال را مخابره کرد که در صورت پیشروی ریسک‌‌‌ها باز هم بازار تعطیل می‌شود و حمایت‌‌‌های احتمالی هم دچار همین سرنوشت می‌‌‌شوند. البته باید این موضوع را هم در نظر گرفت که تجربه حمایت‌‌‌هایی که از بازار سهام طی سال‌های گذشته انجام گرفته نشان می‌دهد معمولا حمایتها بیشتر از اینکه نتیجه‌بخش بوده باشد بار روانی کوتاهمدت برجای گذاشته است.
بنابراین سهامداران خرد با در نظر گرفتن این مهم ممکن است بدون توجه به حمایتها مجددا در صف فروش بایستند. در روزهای گذشته نیز مشاهده کردیم که چگونه پول حقیقی از بازار سهام خارج شد. دیروز هم برای شانزدهمین روز متوالی تالار شیشه‌‌‌ای نظاره‌گر خروج پول حقیقی بود و مبلغی به میزان رقم 2هزار و 417 میلیارد تومان از بازار خارج شد.
شانزده روز متوالی است که بازار با خروج پول حقیقی همراه است و در این شانزده روز، حدود 40هزار میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شده است. مهم‌ترین دلیل خروج پول از گردونه معاملات سهام نیز، عدم‌امیدواری به تداوم رشد قیمت سهام در کوتاهمدت و ترس از عدم‌نقدشوندگی سهام در صورت بروز مجدد ریسکهای پیرامونی است واقعیت امر آن است که در زمان‌‌‌هایی که وضعیت بازارها از حالت متعادل خارج می‌شود؛ معمولا سرمایه‌گذاران اقدام به فروش بخشی از پرتفوی معاملاتی خود می‌کنند و در این مقطع نیز سهام در اولویت فروش قرار گرفته است.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات