سیگنال‌های سیاسی همچنان در خدمت بورس
دنیای اقتصاد - عاطفه چوپان : درحالی‌که بازار سهام همچنان در فضای بلاتکلیفی سیاسی حرکت می‌کند، نشانه‌هایی از جابه‌‌‌‌‌‌جایی تمرکز نقدینگی به سمت صنایع کوچک‌تر و تحریمی دیده می‌شود؛ صنایعی که در ماه‌های اخیر کمتر در کانون توجه بودند اما حالا با تعدیل ریسک‌های سیاسی و رشد نرخ دلار، فرصت تازه‌‌‌‌‌‌ای برای رشد پیدا کرده‌اند. آنطور که از رفتار شاخص‌ها پیداست، سهام شرکت‌های کوچک‌تر توانسته‌‌‌‌‌‌اند در روزهای اخیر بازدهی بهتری نسبت به نمادهای بزرگ و شاخص‌‌‌‌‌‌ساز ثبت کنند؛ موضوعی که از یک‌سو به جذابیت نسبت‌های مالی آنها بازمی‌گردد و از سوی دیگر، به فضای انتظاری حاکم بر غول‌های بورسی.
سیگنال‌های سیاسی همچنان در خدمت بورس
در این میان، بهبود نسبی چشم‌‌‌‌‌‌انداز مذاکرات و انتظارات تورمی ناشی از جهش ارزی، ترکیبی ساخته که توانسته موتور رشد برخی صنایع را روشن کند؛ به‌ویژه گروه‌هایی مانند بانک، خودرو و حمل‌ونقل که بیش از سایرین از تحریم‌ها متاثر بودند. در سمت دیگر بازار، نمادهای دلاری نیز با تکیه بر تثبیت دلار در کانال ۷۰هزار‌تومانی به سودآوری امیدوارند، هرچند سایه سنگین ریسک‌های غیرمنتظره هنوز بر سر بازار باقی است، با این‌حال به‌نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران مسیر خود را از فضای کلان جدا کرده‌اند و فعلا با نگاهی گزینشی به پیش می‌روند.
رشد صنایع تحریمی با سیگنال‌های سیاسی
سعید مشکات
سعید مشکات، تحلیلگر بازار سرمایه، معتقد است اثر اصلی رشد نرخ دلار به محدوده ۷۰هزار‌تومان تازه در حال نمایان‌شدن است و این مساله بر سودآوری شرکت‌ها و بهبود حاشیه سود آنها تاثیرگذار بوده‌است. به گفته او، «دلاری که از ۴۰هزار‌تومان به ۷۰هزار‌تومان در بازار توافقی رسید، تازه دارد اثرش را نشان می‌دهد. سود شرکت‌ها در حال رشد است و حاشیه سودها نیز بهبود یافته‌‌‌‌‌‌اند؛ طبیعتا این موضوع اثر مثبتی بر بازار سرمایه خواهد گذاشت.» مشکات تاکید می‌کند که بسیاری از فعالان بازار انتظار داشتند بورس از اسفندماه مسیر صعودی خود را آغاز کند، اما فضای سیاسی چنین اجازه‌‌‌‌‌‌ای نداد؛ «با فروکش‌کردن ریسک‌های سیاسی، شاهد بازگشت بازار به مدار رشد هستیم.»
این تحلیلگر بازار، درباره عملکرد صنایع مختلف در شرایط فعلی گفت: «صنایعی که بیش از سایرین تحت‌تاثیر تحریم‌ها بودند-مانند بانک، خودرو و حمل‌ونقل-اکنون با رشد بیشتری مواجه شده‌اند. فضای مثبت مذاکرات بر این گروه‌ها اثر مضاعفی داشته‌است.» او درباره وضعیت گروه‌های بورسی چنین توضیح می‌دهد: «بانکی‌‌‌‌‌‌ها درگیر افزایش سرمایه و تعدیل قیمت‌ها هستند. خودرویی‌‌‌‌‌‌ها نیز از خبر آزادسازی قیمت و خصوصی‌‌‌‌‌‌سازی‌‌‌‌‌‌ها اثر مثبت گرفته‌‌‌‌‌‌اند. حمل‌ونقلی‌‌‌‌‌‌ها هم که در سال‌های اخیر از تحریم‌ها آسیب زیادی دیده بودند، حالا منتفع شده‌اند.» مشکات اضافه می‌کند که سایر گروه‌های دلاری از جمله پتروشیمی‌ها، پالایشی‌‌‌‌‌‌ها، معادن و فلزات نیز از افزایش نرخ دلار در بازار توافقی بهره‌برده‌‌‌‌‌‌اند.
در بخش دیگری از صحبت‌هایش، مشکات به ریسک‌های اخیر اشاره می‌کند و می‌گوید: «حادثه‌‌‌‌‌‌ای که در بندر شهیدرجایی رخ‌داد، طبق اطلاعات منتشرشده یک اتفاق محدود بود و اثر محسوسی بر بازار نگذاشت. پیش‌‌‌‌‌‌تر هم در ماجرای ترور فرمانده نیروی قدس دیدیم که بازار چند روز منفی شد اما مجددا به مدار صعودی بازگشت؛ با اینکه آن اتفاق ابعاد نظامی هم داشت.»
او معتقد است؛ بازار، اخبار مذاکرات را با دقت تحلیل می‌کند و می‌گوید: «برداشت فعالان این است که مذاکرات متوقف نشده، بلکه طرفین در حال چانه‌‌‌‌‌‌زنی برای کسب امتیازات بیشتر هستند، بنابراین خبر تعویق مذاکرات تاثیر منفی جدی بر بازار نگذاشت.»
مشکات برای آینده دو سناریو را مطرح می‌کند: «اگر مذاکرات در مسیر فعلی پیش‌برود، انتظار می‌رود بازار شرایط بهتری را تجربه کند؛ هم در صنایع‌ریالی و هم دلاری، اما اگر مذاکرات کاملا منتفی شود-که احتمال آن ضعیف است-دلار رشد خواهد کرد و بازار منفی می‌شود. مگر اینکه حادثه‌‌‌‌‌‌ای غیرمنتظره رخ دهد که قابل‌پیش‌بینی نیست.» او نسبت به فصل مجامع امسال نیز خوشبین است: «احتمالا مجامع امسال بهتر از سال‌های قبل خواهد بود؛ به‌ویژه به دلیل تاثیر رشد دلار نیمایی بر سودآوری شرکت‌ها.» با این حال، مشکات هشدار می‌دهد: «در فصل‌گرم سال، صنایع با ریسک قطعی برق مواجه هستند و برخی از شرکت‌ها ممکن است از این ناحیه آسیب ببینند. سهامداران باید این موارد را نیز در تحلیل‌های خود درنظر بگیرند.»
در مجموع مشکات معتقد است؛ «کلیت بازار در حال‌حاضر تحت‌تاثیر عوامل مثبت قرار دارد» و با کاهش ریسک‌های سیاسی و تثبیت نرخ دلار در سطوح بالا، انتظار می‌رود بخش زیادی از صنایع از این فضا منتفع شوند.
پتانسیل بازار در سهام کوچک‌تر است
احمد اشتیاقی
احمد اشتیاقی، تحلیلگر بازار سرمایه، معتقد است پس از تعویق مذاکرات ایران و آمریکا، بازار از فاز‌خوش‌بینی خارج‌شده و دچار نوسان منفی شده‌است. او در این‌باره گفت: «بعد از اینکه جلسه توافق ایران و آمریکا به تعویق افتاد، بازار مقداری از وضعیت خوش‌بینی مذاکرات خارج شد و روند منفی گرفت؛ به‌‌‌‌‌‌طوری که شنبه و یکشنبه بازار منفی معامله شد.» با این‌حال، اشتیاقی تاکید کرد؛ همچنان بخشی از بازار مورد اقبال قرارگرفته‌است: «حتی در روزهای منفی اخیر، سهام کوچک و هموزن با ارزش بازار متوسط به پایین مورد‌توجه سرمایه‌گذاران بود؛ چراکه هنوز پتانسیل رشد دارند و نسبت قیمت به درآمد(P/E) آنها پایین‌تر از شرکت‌های بزرگ است.»
این تحلیلگر با اشاره به‌عملکرد شاخص‌ها گفت: «بازار سرمایه در روز گذشته شاهد رشد ۰.۱۶درصدی شاخص‌کل بود، اما شاخص هموزن ۰.۹۲درصد رشد کرد؛ یعنی تقریبا ۷برابر شاخص‌کل. این تفاوت نشان می‌دهد؛ تمرکز پول روی سهام با ارزش متوسط به پایین است.» او معتقد است شرکت‌های بزرگ بازار، فعلا پتانسیل رشد بالایی ندارند: «شرکت‌های بزرگ با ارزش بازار بالا فعلا خیلی پتانسیل رشد ندارند. این موضوع در معاملات صندوق‌های اهرمی نیز مشهود است؛ با وجود اینکه این صندوق‌ها با حباب منفی معامله می‌شوند، ولی مورد اقبال بازار قرار نگرفته‌‌‌‌‌‌اند.» اشتیاقی روند فعلی بورس را به‌شدت وابسته به تحولات سیاسی دانست و گفت: «بازار سرمایه هم به‌نوعی رشدش را صددرصد به روند مذاکرات گره زده‌است. در حال‌حاضر، عامل تعیین‌‌‌‌‌‌کننده دیگری برای رشد بازار وجود ندارد.» او برای سهام کوچک چشم‌‌‌‌‌‌انداز مثبتی ترسیم می‌کند: «در سهام متوسط به پایین، به‌دلیل ارزندگی نسبت‌های مالی و توجه جریان نقدینگی، می‌توان انتظار رشد داشت.»
اما درخصوص شرکت‌های بزرگ، نگاه متفاوتی دارد: «سهام پرتراکنش و با ارزش بازار بالا که حدود ۷۰درصد ارزش بازار را در اختیار دارند، از این پس کاملا وابسته به اخبار مذاکرات هستند. اگر اخبار مثبت برسد، بازار رشد خواهد کرد، اما اگر اخبار منفی منتشر شود، بازار ممکن است تا محدوده سه‌میلیون واحد اصلاح داشته‌باشد. البته افت بیشتر از این سطح بعید است، چون از نظر بنیادی بازار توانایی ماندن در این سطح را حتی بدون مذاکرات دارد.»
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات