بازار آتی و لحظه ای؛ تفاوت در زمان معاملات
در قرادادهای لحظه‌ای، قیمت نفت همان قیمتی است که در لحظه معامله در بازارها به رسمیت شناخته شده است. قیمت لحظه‌ای نفت یا هر کالای دیگری نشان دهنده میزان عرضه و تقاضای آن کالا در لحظه است. بازارهای لحظه‌ای (spot markets) بیشتر برای معامله گرانی مفید است که به صورت بلندمدت سرمایه‌گذاری می کنند. اما اگر یک معامله‌گر بخواهد معاملات کوتاه‌مدت داشته باشد و از آن مهمتر، معاملات خود را در مقابل افت‌های شدید قیمت نیز به طریقی حفظ کند، بهترین نوع بازار برای این هدف، بازار آتی است – بازاری که معامله‌گر در آن با انتظار سود در آینده، نفت را در لحظه برای خرید/فروش در تاریخی مشخص در آینده معامله می کند.
علیرضا رمضانی امامه
معامله‌گر و تحلیل‌گر بازارهای مالی
گزارش ها حاکی از این است که، یک میلیون بشکه نفت خام سبک ایران به قیمت پایه ۵۲.۴۲ دلار برای سومین بار و به صورت ارزی یا ریالی در اول بهمن ماه سال جاری در رینگ بین‌الملل بورس انرژی عرضه خواهد شد.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه(سنا)، اولین عرضه نفت در بورس انرژی، اول آبان ماه و دومین عرضه، در ۲۰ آبان اتفاق افتاد. این دست عرضه‌ها همگی در قالب معاملات لحظه‌ای (spot) هستند و فعلا قراردادهای آتی (futures) به بورس انرژی راه پیدا نکرده‌اند. برخی کارشناسان معتقدند قراردادهای آتی می توانند جذابیت معاملات نفت را در بورس بیشتر کنند؛ چراکه می توان از این نوع قراردادها برای پوشش ریسک (hedge) نوسانات قیمت نفت نیز استفاده کرد و یا سود معامله را چند برابر کرد.
نفت خام سبک ایران در اولین عرضه ۷۹ دلار و در دومین عرضه ۶۴.۹۷ دلار معامله شد. روند نزولی قیمت نفت در بازارهای جهانی مسبب کاهش قیمت نفت در بورس انرژی ایران بود. اما اگر قراردادهای آتی در این بازار ارائه می شد، این روند کاهشی می توانست سبب‌ساز سودای سود برای معامله‌گران بازار نفت باشد.
در قرادادهای لحظه‌ای، قیمت نفت همان قیمتی است که در لحظه معامله در بازارها به رسمیت شناخته شده است. قیمت لحظه‌ای نفت یا هر کالای دیگری نشان دهنده میزان عرضه و تقاضای آن کالا در لحظه است. بازارهای لحظه‌ای (spot markets) بیشتر برای معامله گرانی مفید است که به صورت بلندمدت سرمایه‌گذاری می کنند. اما اگر یک معامله‌گر بخواهد معاملات کوتاه‌مدت داشته باشد و، از آن مهمتر، معاملات خود را در مقابل افت‌های شدید قیمت نیز به طریقی حفظ کند، بهترین نوع بازار برای این هدف، بازار آتی است – بازاری که معامله‌گر در آن با انتظار سود در آینده، نفت را در لحظه برای خرید/فروش در تاریخی مشخص در آینده معامله می کند.
طبیعی است در بازار آتی، معامله‌گری که انتظار افزایش قیمت نفت در ماه‌های آتی را دارد اقدام به خرید در تاریخی معین در آینده می کند (آتی خرید)؛ چراکه انتظار دارد با خرید نفت در قیمتی پایین‌تر (در زمان حال) و فروش آن در قیمتی بالاتر (در زمان سررسید) کسب سود کند. برعکس، معامله‌گری که روند بازار را کاهشی می بیند، امروز نفت را در قالب یک قرارداد آتی، که تاریخ سررسید آن در آینده است، می فروشد (آتی فروش) به امید آنکه با کاهش قیمت در سررسید سودی نصیب خود کند. پس انتظار افزایش یا کاهش قیمت‌ها درآینده اساس تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش نفت خواهد بود.
قراردادهای آتی و لحظه‌ای هر دو در بازارهای جهانی طرفدار دارند، ولی این استراتژی معامله‌گران است که تعیین می کند کدام بازار برای کدام سرمایه‌گذار بهتر است.
البته جذابیت معاملات آتی در بازارهای جهانی بسیار بالاست، از این جهت که معامله‌گر در بازار آتی می تواند از "اهرم" نیز (leverage) استفاده کند تا با سرمایه‌ای کم به سودهای بزرگتر برسد. به این صورت که بازار آتی به معامله‌گر اجاز می دهد چند برابر ارزش قراردادی که می بندد خرید یا فروش انجام دهد و به همان نسبتی که از اهرم یا ضریب سرمایه استفاده کرده، در سود و زیان آن معامله شریک شود. به عنوان مثال ۱۰۰ دلار سرمایه می آورد ولی با ضریب یا اهرم ۱۰ معامله می کند. پس در سررسید یا ۱۰ برابر آنچه آورده سود می کند یا به همان نسبت، ضرر.
به عبارت دیگر، وقتی قراردادهای آتی سررسید می شوند معامله‌گران به هر نسبتی که از اهرم استفاده کرده باشند سود می کنند و اگر اشتباه پیش‌بینی کرده باشند، به همان نسبت ضرر می بینند. اهرم به معامله‌گران ریسک‌پذیر این اجازه را می دهد که با سرمایه‌ی کم سودای سودهای بزرگ را در سر بپرورانند.
نفت در ایران، بازار آتی ندارد. بازار آتی در بورس کالای ایران مادامی‌که قراردادهای معروف به آتی سکه در آن ارائه می شد از محبوبیت خاصی برخوردار بود. اما فعلا به دلیل ثبات بازار، معاملات آتی این کالا در بازار متوقف شد.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات