برآورد ارزش منصفانه بازار سرمایه از منظر مدل رشدی گوردن
علیرضا عابدینی*
در یک سال گذشته، مجموع سود تقسیمی شرکت‌های بورسی حدود ۹۰۰هزار میلیارد تومان بوده است. با در نظر گرفتن ارزش فعلی بازار در محدوده ۱۱هزار همت، نسبت سود تقسیمی به ارزش بازار حدود ۸درصد برآورد می‌شود.
برآورد ارزش منصفانه بازار سرمایه از منظر مدل رشدی گوردن
در شرایط کنونی، نرخ بدون ریسک بر اساس بازدهی اوراق اخزا در حدود ۳۷درصد قرار دارد. با فرض کارآیی نسبی مدل رشدی گوردن و در نظر گرفتن نرخ رشد بلندمدت سود شرکت‌ها در محدوده ۳۸درصد، و همچنین با افزودن صرف ریسک بازار حدود ۱۰درصد، می‌توان نرخ تنزیل مورد انتظار بازار را در حدود ۴۷درصد محاسبه کرد.
البته طبق برآوردهای بین‌المللی (از جمله داموداران)، نرخ بازده مورد انتظار بازارهای سهام به مراتب کمتر از این عدد هست، اما با توجه به شرایط خاص اقتصاد ایران، تورم ساختاری، ریسک‌های سیستماتیک داخلی و نوسانات ارزی، نرخ ۴۷ درصدی را می‌توان برآوردی واقع‌بینانه و منطبق با ریسک‌های موجود دانست.
بر این اساس و با استفاده از مدل Gordon Growth Model، در صورتی که نرخ رشد سود شرکت‌ها در محدوده ۳۸ تا ۴۰درصد تثبیت شود، ارزش منصفانه بازار سرمایه ایران از منظر تحلیلی در حدود ۱۲۵۰۰ الی ۱۳۵۰۰همت برآورد می‌شود. به بیان دیگر، بازار سهام در شرایط فعلی و با مفروضات محتاطانه کمتر از ارزش ذاتی خود معامله می‌شود.
با‌این‌حال، ارزش بازار همچنان تحت تاثیر کاهش سود دلاری شرکت‌ها قرار دارد. در سال‌های اخیر، میانگین سود دلاری کل بازار حدود ۲۵میلیارد دلار بوده که در سال جاری کاهش محسوسی داشته است. این افت سودآوری، همراه با فرسودگی و استهلاک دارایی‌های بورسی، موجب شده است که ارزش جایگزینی بازار به‌طور کامل در قیمت‌های سهام منعکس نشود.
برآوردها نشان می‌دهد که ارزش جایگزینی بازار بیش از ۳۰هزار همت است؛ با این حال، بخشی از این ارزش به دلیل اتلاف منابع و تخصیص غیربهینه سرمایه در بنگاه‌ها سرکوب شده است. در واقع، تحقق سودهایی با نرخ بازده کمتر از نرخ بازده انتظاری بازار و عدم شناسایی سود اقتصادی در بسیاری از شرکت‌ها سبب شده است تا فاصله قابل‌توجهی میان ارزش جایگزینی و ارزش بازاری ایجاد شود.
از منظر دلاری نیز، برای برقراری تعادل در نسبت‌های ارزش‌گذاری (از جمله P/E دلاری)، انتظار می‌رود ارزش منصفانه دلاری بازار سرمایه در میان‌مدت در محدوده ۱۲۰ تا ۱۳۰میلیارد دلار قرار گیرد. بدیهی است که هرگونه تحولات منفی اقتصادی یا سیاسی می‌تواند این برآورد را تعدیل نزولی کند و در مقابل، بهبود فضای سیاسی و اقتصادی می‌تواند موجب رشد هیجانی و حتی شکل‌گیری حباب مثبت در ارزش بازار شود.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات