ذخایر طلای دولت‌ها
دنیای اقتصاد : همزمان با افزایش قیمت جهانی طلا در سال‌های اخیر بانک‌های مرکزی در سطح جهان، به‌طور مداوم ذخایر طلایی خود را افزایش داده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد، در ایران بازار طلا در میان بازارهای دارایی از فروردین سال۱۴۰۰ تا میانه سال۱۴۰۴ بیشترین بازدهی را کسب کرده است. در این میان بانک مرکزی ایران نیز سیاست افزایش ذخایر طلا را در پیش گرفته و ذخایر خود را در سال۱۴۰۳ حدود ۳۷درصد افزایش داده است. این اقدام با هدف کاهش ریسک‌های اقتصادی و کنترل نوسانات انجام شده است.
معاون توسعه مدیریت و منابع بانک مرکزی مزیت‌های سیاست افزایش ذخایر طلا را تشریح کرد. به گفته این مقام، بانک مرکزی از دو سال پیش، با اتخاذ سیاست هدفمند افزایش ذخایر طلا، به افزایش خرید این فلز گران‌بها رو آورده است. «تقویت ثبات مالی و ارزی»، «تنوع بخشی به دارایی‌های ذخیره‌ای»، «تقویت قابلیت سیاستگذاری مستقل»، «مصونیت در برابر شوک‌های خارجی»، «افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران بازارهای داخلی» و«فراهم شدن زیرساخت برای توسعه ابزارهای مالی نوین»، شش مزیت اعلام شده برای سیاست افزایش ذخایر طلای بانک مرکزی است. در حال حاضر ذخایر بانک مرکزی ایران در راستای این برنامه، افزایش یافته است. پیش از این رئیس کل بانک مرکزی از افزایش ۳۷ درصدی ذخایر طلا بانک مرکزی طی سال ۱۴۰۳ خبر داده بود. در حال حاضر اخبار دقیقی از میزان ذخایر طلای ایران در دسترس نیست، با این حال بر اساس برخی گزارش‌ها ذخایر طلای بانک مرکزی ایران بیش از ۳۰۰ تن برآورد شده است.
از کنترل تورم تا افزایش خرید طلا
معضل تورم یکی از اساسی‌ترین موضوعات مورد بررسی در اقتصاد ایران است. اقتصاد ایران دهه‌هاست با تورم مزمن درگیر است و شهریور ماه شصت و یکمین ماه متوالی بود که تورم نقطه به نقطه بیش از ۳۰ درصد ثبت شد. عوامل اصلی ایجاد روند تورم در اقتصاد ایران به عوامل کوتاه‌مدت و بلندمدت طبقه‌بندی می‌شود. به عقیده کارشناسان، اصلی‌ترین عامل افزایش تورم درکوتاه‌مدت نوسانات نرخ ارز و مهم‌ترین عامل بلندمدت آن، تامین پولی کسری بودجه دولت است. بانک مرکزی به عنوان اصلی‌ترین متولی کنترل نرخ تورم، همواره در تلاش است اقدامات و سیاستگذاری‌های خود را در جهت تقویت ثبات مالی و ارزی کشور و افزایش اثربخشی سیاستگذاری‌های پولی تنظیم کند. با در نظر گرفتن این تصویر جامع از اقتصاد ایران، در کنار تحریم‌های بین‌المللی و نوسانات درآمدهای ارزی، یکی از راهکارهای تقویت توان بانک مرکزی در مقابله با ریسک‌های احتمالی، افزایش ذخایر طلا است.
طبق گفته مقامات بانک مرکزی، این نهاد سیاستگذار و تنظیم گر دو سالی است که سیاست افزایش ذخایر طلا را در پیش گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد، طی این مدت بسیاری از بانک‌های مرکزی در مسیر افزایش ذخایر طلا حرکت کرده‌اند. به طوری که طی سه سال اخیر، بانک‌های مرکزی هر سال ۱۰۰۰ تن طلا به دارایی‌های خود افزوده‌اند که به طور قابل‌توجهی بالاتر از میانگین سالانه ۴۰۰ تا ۵۰۰ تن در دهه گذشته است. افزایش ریسک‌های ژئوپلتیک، مهم‌ترین دلیل شتاب گرفتن روند انباشت طلا توسط بانک‌های مرکزی طی سال‌های اخیر، شناخته می‌شود. آخرین آمار ها، نشان می‌دهد آمریکا با بیش از ۸۰۰۰ تن طلا، بیشترین ذخایر طلا را در میان بانک های مرکزی جهان دارد. کشور های آلمان، روسیه و چین به ترتیب در رتبه های بعدی دارندگان بیشترین ذخایر طلا هستند.
ذخایر طلای بانک مرکزی افزایش یافت
روز گذشته، معاون توسعه مدیریت و منابع بانک مرکزی، مزیت‌های سیاست افزایش ذخایر طلا برای اقتصاد ایران را تشریح کرد. به گفته یکتا اشرفی، معاون توسعه مدیریت و منابع بانک مرکزی، سیاست افزایش ذخایر طلا در راستای همسویی با کشورهای پیشرو و استانداردهای بین‌المللی مدیریت ذخایر طلا و ارز صورت گرفته است. بر اساس اظهارات معاون توسعه مدیریت و منابع بانک مرکزی، این تصمیم در چارچوب اصول مدیریت ریسک‌های مالی و حفظ قدرت خرید پول ملی اتخاذ شده است. به گفته او پیگیری سیاست افزایش ذخایر طلا توسط بانک مرکزی، علاوه بر تقویت پشتوانه پول ملی، شش مزیت برای اقتصاد ایران به ارمغان می‌آورد. یکی از اهداف اصلی این سیاست، «تقویت ثبات مالی و ارزی» کشور است. بر اساس مبانی نظری پولی، طلا به عنوان یک دارایی امن (Safe Haven)، نقشی تثبیت‌کننده در برابر نوسانات ارزی و تورم ایفا می‌کند.
به گفته یکتا اشرفی، افزایش این ذخایر، توان بانک مرکزی را برای مدیریت نقدینگی، کنترل شوک‌های ارزی و کاهش ریسک‌های سیستمیک به طور قابل‌توجهی ارتقا می‌دهد. «تنوع بخشی به دارایی‌های ذخیره‌ای» مزیت دیگر افزایش ذخایر طلای بانک مرکزی است. معاون بانک مرکزی با اشاره به شواهد بین‌المللی تاکید کرد که کشورهایی با سبد ذخایر متنوع (شامل ترکیبی از ارزهای معتبر و طلا)، در مواجهه با بحران‌های مالی آسیب‌پذیری کمتری دارند و از انعطاف‌پذیری بالاتری در سیاست‌های پولی خود برخوردار هستند. این اقدام، ریسک ناشی از تمرکز بر یک یا چند دارایی خاص را کاهش می‌دهد. «تقویت قابلیت سیاستگذاری مستقل» سومین مزیت این اقدام راهبردی است.
به گفته اشرفی، ذخایر طلا به عنوان یک دارایی بدون ریسک (Risk-Free Asset)، وابستگی به جریان‌های نقدینگی خارجی را کاهش داده و به بانک مرکزی امکان می‌دهد تا سیاست‌های پولی مستقل‌تری را اتخاذ نماید. این امر بانک مرکزی را در مدیریت شوک‌های اقتصادی توانمندتر می‌سازد. چهارمین دستاورد کلیدی، از افزایش ذخایر طلایی بانک مرکزی، «مصونیت در برابر شوک‌های خارجی» است. در شرایطی مانند تحریم‌ها و نوسانات شدید بازارهای جهانی، اهمیت داشتن یک پشتوانه ملموس و غیرقابل مصادره مانند طلا، دوچندان می‌شود.
این ذخایر، تاب‌آوری اقتصاد ملی را در برابر فشارهای بیرونی و شوک‌های غیرمنتظره افزایش می‌دهد. «افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران بازارهای داخلی» پنجمین مزیت این سیاست است. شواهد تجربی نشان می‌دهد که اقدام بانک مرکزی برای افزایش ذخایر طلا، سیگنالی مبنی بر مدیریت هوشمندانه و پایدار منابع ملی به بازارها ارسال می‌کند.
معاون بانک مرکزی معتقد است، افزایش ذخایر طلای بانک مرکزی به عنوان یک سیگنال مثبت، به نوبه خود می‌تواند سهم قابل‌توجهی بر تقویت اعتماد فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران در بازارهای داخلی داشته باشد. در نهایت، «فراهم شدن زیرساخت برای توسعه ابزارهای مالی نوین» به عنوان ششمین مزیت مطرح شد. افزایش ذخایر طلای بانک مرکزی، زیرساخت و پشتوانه لازم را برای طراحی و توسعه ابزارهای جدیدی مانند اوراق مبتنی بر طلا و همچنین توسعه توکن‌سازی دارایی‌های مالی (Tokenization) فراهم می‌آورد که این امر با استانداردهای نوین مالی بین‌المللی همخوانی دارد.
معاون توسعه مدیریت و منابع بانک مرکزی در پایان تاکید کرد که سیاست افزایش ذخایر طلا طی دو سال گذشته، تصمیمی راهبردی مبتنی بر مبانی نظری اقتصادی و شواهد بین‌المللی بوده است. این اقدام با هدف نهایی تقویت استقلال مالی و ثبات اقتصادی کشور صورت گرفته است. ایجاد این پشتوانه پایدار، ظرفیت مانور بانک مرکزی را در مواجهه با بحران‌های اقتصادی و نوسانات بازارهای جهانی به طور موثری افزایش داده و امکان اعمال کارآمدتر ابزارهای سیاستگذاری پولی را فراهم می‌سازد.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات