صندوق نقره؛ راهکاری برای محافظت از دارایی‌ها
سال‌هاست در بازار فلزات گران‌بها، طلا بی‌رقیب ظاهر شده است. از بانک‌های مرکزی گرفته تا سرمایه‌گذاران خرد، همه نگاهشان بیشتر به طلای زرد بوده است.
صندوق نقره؛ راهکاری برای محافظت از دارایی‌ها
اما در سکوت، فلزی دیگر آرام‌آرام از سایه بیرون آمده و حالا به تیتر نخست تحلیل‌ها و گزارش‌های مالی دنیا تبدیل شده است: نقره. در ماه‌های اخیر، قیمت نقره در بازارهای جهانی رکوردهای تازه‌ای را لمس کرده و بسیاری از کارشناسان معتقدند این تنها آغاز راه است. آنچه نقره را متفاوت می‌سازد، ترکیب بی‌نظیر ارزش سرمایه‌ای و کاربرد صنعتی آن است؛ ویژگی‌ای که طلا از آن بی‌بهره است. تا دو دهه پیش، نگاه به نقره بیشتر سنتی بود: فلزی برای زیورآلات و پس‌انداز خانوادگی. اما امروزه مسیر کاملا تغییر کرده است. نقره اکنون در دل فناوری‌های استراتژیک حضور دارد؛ از پنل‌های خورشیدی و خودروهای برقی تا تجهیزات پزشکی و صنایع الکترونیک.
بر اساس گزارش Silver Institute، مصرف نقره در صنایع خورشیدی طی سال‌های اخیر جهش چشم‌گیری داشته و تنها در فاصله ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴ بیش از ۵۰ درصد رشد کرده است. پیش‌بینی می‌شود این روند در سال‌های آینده هم ادامه داشته باشد و همچنان محرک اصلی بازار جهانی نقره باقی بماند. صنعت خودروهای برقی نیز سهم بزرگی از تقاضای آینده را به خود اختصاص می‌دهد. این در حالی است که تولید جهانی نقره رشد محدودی دارد و استخراج معادن جدید با دشواری‌های زیست‌محیطی و هزینه‌های سنگین همراه است. همین نابرابری میان عرضه و تقاضا، باعث شده بسیاری از موسسات مالی معتبر پیش‌بینی کنند قیمت نقره در سال‌های آینده مسیر صعودی خود را ادامه دهد.
حتی برخی تحلیل‌ها احتمال می‌دهند نقره از نظر بازدهی از طلا پیشی بگیرد. علاوه بر این، بحران‌های اقتصادی و افزایش نرخ تورم موجب شده سرمایه‌گذاران به دنبال دارایی‌های امن مانند نقره باشند. این تقاضا، به ویژه در بازارهای نوظهور، فشار افزایشی قابل‌توجهی بر قیمت نقره وارد کرده است. تغییرات سیاست‌های پولی کشورهای بزرگ و نوسانات نرخ ارز نیز قیمت نقره را تحت‌تاثیر قرار داده و آن را به سمت بالا سوق داده است. به‌ویژه کاهش نرخ بهره توسط فدرال‌رزرو ایالات متحده در سپتامبر ۲۰۲۵، موجب تضعیف دلار و تقویت قیمت فلزات گران‌بها شده است.
در ایران، علاقه مردم به فلزات گران‌بها ریشه‌ای تاریخی دارد. طلا همواره نقش «پناهگاه امن» را ایفا کرده و طی سال‌های اخیر با راه‌اندازی صندوق‌های طلا در بازار سرمایه، سرمایه‌گذاران خرد و کلان امکان یافتند به شکلی شفاف و کم‌ریسک در این بازار حضور داشته باشند. اما در مورد نقره، ما تنها یک ابزار داریم: گواهی سپرده شمش نقره در بورس کالا. این ابزار به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد بدون نیاز به خرید فیزیکی، نقره را در قالب بازار رسمی معامله کنند. هرچند این گام ارزشمند است، اما محدودیت‌های زیادی دارد:
· نقدشوندگی پایین در مقایسه با صندوق‌های طلا
· عدم آشنایی عمومی سرمایه‌گذاران با آن
· ریسک نوسان قیمت
· فقدان مدیریت حرفه‌ای دارایی
به همین دلیل، بسیاری از سرمایه‌گذاران ترجیح داده‌اند به سمت طلا بروند و بازار نقره در ایران هنوز نتوانسته جایگاه واقعی خود را پیدا کند. اینجاست که ضرورت ایجاد صندوق نقره آشکار می‌شود. چنین صندوقی می‌تواند نقشی مشابه صندوق‌های طلا داشته باشد و حتی فراتر برود.
مزایای صندوق نقره
مدیریت حرفه‌ای: سرمایه‌گذاران نیازی ندارند شخصا بازار جهانی را رصد کنند؛ مدیران صندوق این وظیفه را بر عهده دارند.
دسترسی برای همگان: حتی با سرمایه‌های کوچک می‌توان واحدهای صندوق را خرید.
نقدشوندگی بالا: واحدهای صندوق مانند سهام در بورس معامله می‌شوند.
تنوع دارایی: صندوق می‌تواند ترکیبی از گواهی سپرده نقره، قراردادهای آتی و اختیارمعامله را نگه دارد.
شفافیت و قانون‌مندی: معاملات در بستر بورس انجام می‌شود و از ریسک‌های بازار غیررسمی به دور است.
به این ترتیب، صندوق نقره می‌تواند سرمایه‌های سرگردان را به مسیرهای مولد هدایت کند، ابزاری تازه برای مدیریت ریسک در اختیار سرمایه‌گذاران بگذارد و به تعمیق بازار سرمایه ایران کمک نماید.
بازار داخلی نقره همسو با روند جهانی حرکت می‌کند، اما دو عامل مهم بر آن اثر مضاعف می‌گذارند:
نرخ ارز: هر افزایش قیمت جهانی نقره، وقتی با رشد نرخ ارز همراه شود، به جهش شدیدتر ریالی منجر می‌گردد.
تورم داخلی: در شرایطی که تورم مزمن اقتصاد ایران ادامه دارد، نقره می‌تواند مانند طلا به ابزار حفظ ارزش دارایی‌ها تبدیل شود.
نگاهی به تجربه جهانی نشان می‌دهد که صندوق‌های نقره در بسیاری از کشورها به بخشی مهمی از بازارهای مالی تبدیل شده‌اند. بررسی آمارها نشان می‌دهد این ابزار مالی در آمریکا، هند و اروپا توانسته ضمن ایجاد شفافیت در معاملات فلزات گران‌بها، نقش موثری در جذب سرمایه‌های خرد و پوشش ریسک تورم ایفا کند. در ایالات متحده، صندوق‌هایی مانندiShares Silver Trust (SLV) که بزرگ‌ترین صندوق نقره جهان به‌شمار می‌رود، بیش از ۲۳میلیارد دلار دارایی نقره را تحت مدیریت خود دارد. این صندوق زیرمجموعه شرکت «بلک‌راک» بوده و یکی از ابزارهای اصلی سرمایه‌گذاران برای ورود غیرمستقیم به بازار نقره محسوب می‌شود.
در هند نیز صندوق‌های نقره طی سال‌های اخیر رشد قابل‌توجهی داشته‌اند.صندوق Nippon India Silver ETF (SILVERBeES) با بیش از ۱۰،۸۵۰ کرور روپیه دارایی از جمله موفق‌ترین نمونه‌هاست. رشد این نوع از صندوق‌ها در کشوری که مردمش علاقه‌ای دیرینه به فلزات گران‌بها دارند، نشان از اقبال عمومی و افزایش اعتماد به ابزارهای سرمایه‌گذاری رسمی دارد. در اروپا، صندوق‌هایی همچون iShare Physical Silver ETC (SSLN) با بیش از ۲٫۷میلیارد دلار دارایی تحت مدیریت، جایگاه ویژه‌ای میان سرمایه‌گذاران نهادی یافته‌اند. این صندوق‌ها به‌ویژه برای پوشش ریسک ناشی از تورم و نوسانات ارزی مورد توجه قرار گرفته‌اند. تجربه کشورهای یادشده نشان می‌دهد که راه‌اندازی صندوق‌های نقره می‌تواند تاثیر معناداری بر کارآیی و عمق بازارهای مالی داشته باشد.
این صندوق‌ها با تبدیل دارایی فیزیکی نقره به اوراق بهادار قابل معامله، امکان ورود سرمایه‌گذاران خرد و نهادی را به بازاری شفاف، نقدشونده و قانونمند فراهم می‌کنند. از منظر کلان، حضور چنین ابزارهایی به تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری‌ها، افزایش نقدشوندگی بازار کالاهای پایه و کاهش تمرکز سرمایه در بازارهای سفته‌بازانه کمک می‌کند. در چارچوب بازار سرمایه ایران نیز، توسعه صندوق‌های مبتنی بر نقره می‌تواند نقش مکملی در کنار صندوق‌های طلا و سایر ابزارهای کالایی ایفا کرده و زمینه‌ساز تعمیق بازار مشتقه و ارتقای کارآیی نظام قیمت‌گذاری فلزات گران‌بها شود.
افزون بر این، هدایت بخشی از نقدینگی غیرمولد به این ابزارها می‌تواند در ثبات‌بخشی به بازار ارز و کنترل تورم انتظاری نیز اثر غیرمستقیم بر جای گذارد. نقره امروزه بیش از هر زمان دیگری در حال درخشش است. ترکیب تقاضای سرمایه‌ای و صنعتی، این فلز را در مسیر صعودی قرار داده و پیش‌بینی‌ها از ثبت رکوردهای تازه خبر می‌دهند. در ایران، ابزار موجود یعنی گواهی سپرده شمش نقره هرچند ارزشمند است، اما کافی نیست. بازار سرمایه ایران با ایجاد صندوق نقره می‌تواند همگام با تحولات جهانی حرکت کند و فرصت‌های بزرگی را برای سرمایه‌گذاران داخلی فراهم آورد. اگر این گام به موقع برداشته نشود، فردا که نقره بر قله‌های جدید ایستاد، تنها حسرت فرصت‌های از دست‌رفته برای ما باقی خواهد ماند.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات