دنیای اقتصاد : بیش از ۲۳۰ روز از آغاز دور دوم ریاستجمهوری دونالد ترامپ گذشته است و اقتصاد آمریکا شرایطی پرنوسان را تجربه میکند. در سهماهه دوم، تولید ناخالص داخلی با نرخ سالانه ۳.۳ درصد رشد کرده و نرخ بیکاری در سطح ۴.۳درصد قرار دارد.
بازار سهام نیز از زمان شروع به کار او تاکنون حدود ۷.۱ درصد افزایش یافته است. اما در پس این آمار مثبت، نشانههایی از تضعیف بنیانهای اقتصادی دیده میشود؛ آن هم به دلیل سیاستهای تهاجمی ترامپ در حوزه تجارت و تعرفهها. به گزارش اکونومیست، ترامپ در دوره دوم خود عملا قواعد تجارت بینالملل را به هم زده و تعرفههای بالایی بر واردات از بیش از ۶۰ کشور وضع کرده است. هرچند این تعرفهها کمتر از سطحی هستند که در «روز آزادی» (Liberation Day) تهدید به اعمال آنها کرده بود، اما همچنان سرمایهگذاران نگرانند که پیامدهای آن تورمزا بوده و سرعت رشد اقتصادی را کاهش دهد.
اثرات این سیاستها هنوز بهطور کامل در آمارهای کلان منعکس نشدهاند. رشد سهماهه دوم بخشی ناشی از کاهش شدید واردات بود؛ حال آنکه در سهماهه اول عکس این اتفاق افتاده بود. با این حال نشانههای فشار در حال آشکار شدناند: کاهش فروش خُردهفروشی، افت ساختوساز مسکن به پایینترین سطح از میانه ۲۰۲۰ و همچنین محدودیت عرضه نیروی کار به دلیل سختگیریهای مهاجرتی. در بازار کار هم نشانههای ضعف دیده میشود.
بازار سهام آمریکا هم در این مدت مسیری پرنوسان طی کرده است. پس از پیروزی ترامپ، سرمایهگذاران خوشبین بودند و شاخصها رشد کردند. اما اعلام تعرفههای «روز آزادی» در ۲ آوریل شوک بزرگی به بازار وارد کرد و افت شدید به همراه داشت. هرچند تعدیل بخشی از این تعرفهها باعث شد قیمت سهام دوباره احیا شود، اما سطح آنها تنها اندکی بالاتر از روز انتخابات است.
دلار آمریکا از مارس به اینسو افت قابلتوجهی را تجربه کرده است؛ علت اصلی نگرانیها درباره اثر منفی تعرفهها بر رشد اقتصادی بود. اعلامیه «روز آزادی» در آوریل دلار را باز هم پایینتر برد، هرچند در پایان ماه کمی بهبود یافت. از میانه مه، کاهش ارزش دلار ادامه داشته و بخشی از آن به دلیل شایعاتی مبنی بر انتخاب زودهنگام رئیس جدید فدرالرزرو از سوی ترامپ رخ داد. نگرانی درباره افزایش بدهیهای دولت هم فشار بر دلار را بیشتر کرده است. در مقابل، یورو تقویت شد که بخشی از آن به دلیل تعهد اروپا برای افزایش هزینههای دفاعی بود. در این مدت، بازده اوراق دهساله خزانهداری نیز پرنوسان بوده است. این بازدهی، پس از انتخابات بالا رفت، سپس از نیمه ژانویه با انتظار سیاست پولی انبساطی کاهش یافت. بعدها دوباره صعود کرد؛ اینبار به دلیل نگرانی از برنامههای مالی رئیسجمهور. با این حال این بازدهی این اوراق، در هفتههای اخیر اندکی افت کرده است.
یکی از حوزههایی که در این دوره چشمانداز رشد داشت، ارزهای دیجیتال بود. ترامپ وعده داده بود آمریکا را به «ابرقدرت بیتکوین» تبدیل کند. در مارس، کاخ سفید حتی یک ذخیره استراتژیک بیتکوین تاسیس کرد. اما بازار واکنش فوری نشان نداد؛ بعد از اعلام تعرفهها در آوریل قیمت بیتکوین افت کرد. سپس با آتشبس تجاری میان آمریکا و چین در ۱۲ مه، قیمت بیتکوین به رکوردی تازه رسید و همچنان بالاتر از سطح آغاز ریاست ترامپ باقی مانده است.
همچنین نشانههایی از افزایش تورم در اقتصاد آمریکا وجود دارد. در ژوئن نرخ سالانه تورم به 2.7درصد رسید؛ در حالیکه در ماه قبل 2.4 درصد بود. این بالاترین شتاب تورمی از فوریه به شمار میرود. بسیاری از شرکتها اکنون به طور متوسط حدود ۱۰ درصد عوارض وارداتی میپردازند و احتمالا با تعرفههای بالاتر در آینده روبهرو میشوند. بنابراین روند صعودی تورم احتمالا در ماههای آینده ادامه خواهد داشت. اعتماد مصرفکنندگان هم پرنوسان بوده است. در زمان ورود ترامپ به کاخ سفید، این شاخص افت شدیدی داشت. سپس در ژوئن و ژوئیه ترمیم شد، اما دوباره در اوت کاهش یافت. دلیل اصلی، فشار مستقیم جنگ تعرفهای بر قیمتها و نگرانی از امنیت شغلی بود. طبیعی است که بدبینی در میان دموکراتها شدیدتر است.
از منظر رشد اقتصادی، پس از کاهش 0.5 درصدی تولید در سهماه اول 2025، اقتصاد در سهماه دوم با نرخ سالانه ۳ درصد رشد کرد. کاهش قبلی ناشی از هجوم شرکتها به واردات پیش از اجرای تعرفهها بود. در سهماهه دوم، برعکس، افت واردات موجب شد رشد بالاتر از واقع به نظر برسد. بازار کار اما همچنان نگرانیها را برانگیخته است. برخی صنایع مانند تولیدیها شروع به تعدیل نیرو کردهاند. در اوت تنها ۲۲ هزار شغل جدید ایجاد شد؛ در حالیکه پیشبینیها حدود ۷۵ هزار بود. دادههای اخیر همچنین حاکی از بازنگری نزولی در آمارهای ماههای گذشته است. با وجود این، نرخ بیکاری رسمی همچنان در سطح پایین 4.3درصد باقی مانده است.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات