مانور ارزی با اوراق
دنیای اقتصاد : روز سهشنبه در مراسم عرضه اوراق صکوک مرابحه ارزی، اولین گام برای فروش ۲میلیارد یورو گواهی ارزی برداشته شد و ۱۱۰میلیون یورو از این اوراق عرضه شد.
مانور ارزی با اوراق
رئیس کل بانک‌مرکزی با اشاره به برنامه این بانک برای تامین مالی ۱۰میلیارد دلاری در سال‌جاری اعلام کرد، این برنامه شامل عرضه ۲میلیارد دلار اوراق صکوک ارزی در مرکز مبادله ارز و طلای ایران، ۲میلیارد دلار سپردهگذاری ارزی بانک‌مرکزی در بانک‌ها و پیشفروش ارز خواهد بود. بخش دیگری از تامین مالی پروژه‌‌‌ها از طریق کشورهای عضو بریکس صورت می‌گیرد. براساس گفتههای محمدرضا فرزین، بانک‌مرکزی تمایل دارد امکان فروش اوراق ارزی را در روسیه و سایر کشور‌‌‌ها فراهم کند.
روز گذشته رئیس کل بانک‌مرکزی در دو رویداد مهم حضور داشت. او ابتدا در نشست علنی روز سهشنبه مجلس صحبت کرد، سپس در مراسم عرضه اوراق صکوک مرابحه ارزی در مرکز مبادله ایران، به تشریح برنامه‌‌‌های بانک‌مرکزی پرداخت. براساس گفتههای رئیس کل بانک‌مرکزی می‌‌‌توان فهمید که این بانک در سال‌جاری قصد دارد با استفاده از اوراق ارزی، مسیر ورود سرمایه به پروژه‌‌‌های بزرگ و صنایع بالادستی اقتصاد را هموار کند. از طرف دیگر این بانک در تلاش است برای افزایش رفاه عمومی و تقویت تقاضا در کشور، تامین مالی غیرتورمی را توسعه دهد.
به عقیده کارشناسان، به‌رغم اینکه مجموعه اقدامات برنامه‌ریزی‌شده برای تسهیل سرمایه‌گذاری در تولید که شامل حرکت به سمت تامین مالی غیرتورمی می‌شود، ممکن است در سطح خرد و کوتاه‌‌‌مدت آثار محدودی را از منظر جذب سرمایه و تحریک تولید داشته باشد، با این حال، به نظر نمی‌رسد که بتواند، اثر معناداری بر کنترل تورم و انتظارات تورمی در بلندمدت از خود به جا بگذارد. تورم در بلندمدت متاثر از عوامل کلانی است که با روش‌هایی همچون انتشار اوراق ارزی به‌تنهایی قابل کنترل نیست و با رعایت انضباط مالی توسط دولت و کنترل انتظارات تورمی مرتبط است.
اهمیت انسجام‌‌‌بخشی به سیاست‌‌‌های تامین مالی
یکی از محورهای اصلی سخنان رئیس‌‌‌کل بانک‌مرکزی در مجلس شورای اسلامی، تاکید بر ضرورت ایجاد انسجام در سیاست‌‌‌های تامین مالی کشور بود. محمدرضا فرزین با اشاره به پراکندگی وظایف مالی در نهادهای مختلف دولتی و دستگاه‌‌‌ها، تاکید کرد که نیاز به نقشه راه منسجم وجود دارد تا تامین مالی با هماهنگی بیشتر بین نهادها صورت گیرد. هدف از این انسجام، هدایت منابع مالی به سوی تولید و پروژه‌‌‌های زیربنایی به‌‌‌گونه‌‌‌ای است که به رشد اقتصادی بدون افزایش تورم منجر شود.
تاکید فرزین بر این بود که از جمله اقدامات مهم بانک‌مرکزی، تقویت تامین مالی ریالی غیرتورمی است. سیاستگذار پولی سعی کرده است تمرکز خود را بر ابزارهایی قرار دهد که با حداقل آثار تورمی، به تولید کمک کنند. در همین راستا، چهار ابزار اصلی برای تامین مالی زنجیره‌‌‌ای در نظر گرفته شده که در سال‌جاری مجموعا ۴۸۵همت منابع برای آنها پیش‌بینی شده است. یکی از این ابزار‌ها اوراق گام (گواهی اعتبار مولد) است که بانک‌مرکزی قصد دارد با پیش‌بینی ۲۲۰همت برای این مورد در پشتیبانی از بنگاهها نقش ایفا کند.
همچنین استفاده از کارت رفاهی که به‌‌‌صورت آزمایشی در بانک رفاه آغاز شده، قرار است با پیش‌بینی ۱۱۵همت منبع، به تقویت قدرت خرید خانوارها از طریق تسهیلات با نرخ پایین کمک کند. ۱۵۰همت نیز برای دو ابزار برات الکترونیکی و فکتورینگ با هدف تسهیل پرداخت‌‌‌های زنجیره تامین و تامین سرمایه در گردش بنگاهها اختصاص یافته است.
فرزین در سخنان خود تاکید کرد که حدود ۶۷درصد تسهیلات اعطایی بانکی مربوط به سرمایه در گردش است و ادامه فعالیت بسیاری از کارخانه‌ها به تامین این نوع سرمایه بستگی دارد. با توجه به اهمیت این موضوع، بانک‌مرکزی برای سرمایه‌گذاری‌‌‌های ایجادی حدود ۱۵۰۰همت تسهیلات در نظر گرفته است که بخشی از آن (۳۳۰همت) از طریق گواهی سپرده خاص برای پروژه‌‌‌های معرفی‌‌‌شده دستگاه‌‌‌های اجرایی تامین خواهد شد.
هدف‌‌‌گذاری ۱۰میلیارد دلاری در تامین مالی ارزی
براساس گفتههای رئیس کل بانک‌مرکزی، این نهاد پولی برنامه‌‌‌ای را برای تامین ۱۰میلیارد دلار منابع مالی تعریف کرده است. بخشی از این تامین مالی ارزی قرار است توسط انتشار اوراق گواهی ارزی (صکوک مرابحه ارزی) با هدف فروش ۲میلیارد یورو تا پایان سال انجام شود. بخش دیگری نیز قرار است تا سقف ۲میلیارد دلار سپردهگذاری ارزی توسط بانک‌مرکزی در بانک‌های کشور انجام شود.
براساس اعلام فرزین، پیشفروش ارز و تامین مالی از منابع بین‌المللی (کشورهای بریکس) از دیگر راه‌‌‌های جذب سرمایه خواهد بود. فرزین هدف از طرح پیشفروش ارز را متنوع‌سازی ابزارهای تامین مالی در بخش ریالی و ارزی اعلام کرد و توضیح داد که قصد راهاندازی بازار سلف ارزی وجود دارد، اما این پیشفروش برای عموم مردم نیست، بلکه برای واردکنندگان و صادرکنندگان خواهد بود.
در مراسم انتشار اوراق صکوک مرابحه ارزی فولادمبارکه، فرزین اعلام کرد که بانک مرکزی تاکنون موفق شده است ۲۶۰میلیون یورو اوراق مرابحه ارزی را به فروش برساند که بخش عمده آن برای تامین مالی پروژه بیدبلند بوده است. این اوراق برای تامین مالی پروژه‌‌‌هایی مانند بیدبلند و فولادمبارکه طراحی شده‌‌‌اند و نرخ سود ۶ درصدی ارزی با سررسید چهارساله دارند.
بخشی از ضمانت این اوراق بر عهده صندوق توسعه ملی است که خود یکی از بزرگ‌ترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری منطقه محسوب می‌شود. به گفته فرزین، صندوق توسعه ملی تا ۹۰درصد از تعهد خرید اوراق را پذیرفته است و این موضوع می‌‌‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را برای خریداران کاهش دهد.
تلاش برای گسترش اوراق در روسیه
یکی از ابتکارات جدید بانک‌مرکزی برای جذب سرمایه‌گذاری، مذاکره با بورس روسیه برای عرضه اوراق گواهی ارزی در بازار بین‌المللی است. به گفته رئیس کل بانک‌مرکزی، در صورت اجرای این طرح، این اقدام گامی مهم در راستای بین‌المللی‌‌‌سازی اوراق ارزی ایران محسوب می‌شود که موفقیت احتمالی این طرح می‌‌‌تواند افق جدیدی را برای ورود ارز به کشور و تقویت ذخایر ارزی باز کند. فرزین در بخش دیگری از سخنان خود بر ضرورت جذب سرمایه ایرانیان خارج از کشور تاکید و ابراز امیدواری کرد که افراد دارای درآمد ارزی به خرید این اوراق جذب شوند. رئیس کل بانک‌مرکزی اعلام کرد که برای تسهیل ورود ارز سرمایه‌گذاران، دفتر ویژه‌‌‌ای در مرکز مبادله ارز و طلا راهاندازی شده تا مشکلات انتقال ارز را کاهش دهد.
ابزارهای مالی اسلامی با پشتوانه جهانی
براساس توضیحات مقامات بانک‌مرکزی، اوراق صکوک مرابحه ارزی که مبتنی بر اصول مالی اسلامی است، سعی دارد با رعایت ملاحظات شرعی، جذابیت بین‌المللی این ابزار را حفظ کند. این نوع اوراق در کشورهای اسلامی و غیراسلامی (مانند مالزی، عربستان، آلمان، انگلستان و هنگ‌‌‌کنگ) نیز رایج و از نظر بین‌المللی پذیرفته‌شده است.
در مراسم انتشار اوراق صکوک مرابحه ارزی فولادمبارکه که در محل مرکز مبادله ایران برگزار شد، بانک ملت به عنوان بانک عامل، ضامن و متعهد پذیره‌‌‌نویسی در پروژه‌‌‌های اوراق مرابحه ارزی معرفی شد. عرضه این اوراق ۲۰۰میلیون یورویی در دو مرحله صورت می‌گیرد.
در مرحله نخست که روز گذشته انجام شد، ۱۱۰میلیون یورو و در مرحله دوم، ۹۰میلیون یورو عرضه می‌شود و در نهایت فروش اوراق در پایان سال‌جاری برای این پروژه به ۴۶۰میلیون یورو خواهد رسید.
اقدامات محتاطانه برای جلوگیری از خروج سرمایه
رئیس کل بانک‌مرکزی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع رمزارزها اشاره و اعلام کرد که مقررات جدید با هماهنگی دولت در این حوزه، در حال تدوین است. هدف از این مقررات، نظارت موثر و جلوگیری از خروج سرمایه از کشور است. اگرچه جزئیات جدیدی از این مقررات اعلام نشده، اما اشاره به این امر نشان‌‌‌دهنده تمایل بانک مرکزی برای اقدام جدی تنظیم‌‌‌گرانه در حوزه اقتصاد دیجیتال و کنترل جریان سرمایه در بسترهای مالی نوظهور است.
نحوه تسویه‌حساب با بابک زنجانی
رئیس کل بانک‌مرکزی در حاشیه مراسم در پاسخ به سوالی درباره وضعیت نیکل‌‌‌های متعلق به بابک زنجانی گفت: در حال حاضر این نیکل‌‌‌ها در گمرک نیستند و در خزانه بانک مرکزی نگهداری می‌‌‌شوند. توافق بر این بوده است که ایشان شخصا اقدام به فروش این نیکل‌‌‌ها کرده و طلب بانک مرکزی را پرداخت کنند و این توافق همچنان به قوت خود باقی است. بانک مرکزی در خصوص ارزش این نیکل‌‌‌ها ورودی نداشته و از ایشان خواسته‌‌‌ایم که پس از فروش، طلب ما را پرداخت کند. هر مبلغی که از ایشان دریافت شود، به قاضی پرونده اطلاع داده خواهد شد. در خصوص رمزارز شخصی ایشان، تاکنون هیچ‌گونه دریافت یا پذیرشی از سوی بانک مرکزی صورت نگرفته است.
برای ارائه نظر خود وارد حساب کاربری خود شوید
نظرات